ZELFDODING OF... ZELFMOORD?

Het overlijden van de Belgische politicus Steve Stevaert heeft in de Vlaamse media geleid tot de publicatie van een grote hoeveelheid artikelen over zelfdoding/zelfmoord. Welke positie daar tegenover in te nemen. Moeten of kunnen innemen.

Ik zet twee contrasterende opinies tegenover elkaar.

De eerste is geschreven door journalist Klaas Cobbaut: ‘Zelfmoord is geen laatste wilsbeschikking. De mythe van het vrije ik' (http://www.nieuws.be/nieuws/Zelfmoord_is_geen_laatste_wilsbeschikking_63d27246.aspx)
De kern van zijn betoog zit in de volgende alinea’s: 
Volgens Cobbaut is er iets aan de hand met het ‘zelf’ van de persoon die het leven beëindigt waardoor van vrije keuze nimmer sprake kan zijn: “Een 'beslissing' veronderstelt het doordacht afwegen van verschillende opties, pro's en contra's tegen elkaar uitspelen, eventueel te rade gaan bij enkele vrienden, gevolgen inschatten en dan een keuze maken. Zo werkt het suïcidale proces niet.” 
Ofwel iemand die zichzelf dood, de hand aan zichzelf slaat, heeft zichzelf helemaal niet in de hand. 
Dus: “Het is fout om zelfdoding te zien als een vrije keuze, maar het is ook gevaarlijk. Als zelfdoding inderdaad een vrije keuze is, dan is het makkelijk om zelfmoordenaars ook te beschouwen als egoïsten, als lafaards of als schuldigen. En waarom zouden we mensen met zelfmoordgedachten eigenlijk ondersteunen, waarom zouden we onze helpende hand reiken, als het uiteindelijk een kwestie van vrije wilsbeschikking is? Dit moeten we in Vlaanderen dringend beseffen: al wie kampt met zelfmoordgedachten is iemand die onze hulp nodig heeft, iemand die het (even) niet meer aan kan.” 
Cobbaut ziet zichzelf ook als ervaringsdeskundige: “Niemand die ooit zelfmoord heeft gepleegd wou ook echt sterven: het gaat om mensen die wel wilden leven, maar niet meer konden zien hoe dat voor hen zou kunnen lukken.” Het staat er echt!

De tweede opinie is afkomstig van journalist Dirk Draulans: 'Het stigma dat op zelfdoding gekleefd wordt, werkt verstikkend'
(http://www.knack.be/nieuws/gezondheid/het-stigma-dat-op-zelfdoding-gekleefd-wordt-werkt-verstikkend/article-opinion-559759.html) 

De kern van diens betoog eveneens in alinea’s: 
Draulans stelt als realist: “De bioloog in mij zegt dan: de dood hoort bij het leven. Er is geen enkele andere diersoort die zo'n drama van de dood maakt, een nefast neveneffect van de ontwikkeling van ons bewustzijn. We kunnen niet zelf beslissen of we geboren willen worden, laat staan in welke omstandigheden, dus waarom zouden we dan niet zelf mogen beslissen dat het niet langer hoeft?” 
En generaliserend: “Misschien zijn wij zo bang voor de dood geworden, omdat we beseffen dat er geen alternatief is. We moeten het nu doen, en goed doen, want we krijgen geen tweede kans. Opstaan uit de doden is weinigen gegeven. Maar impliceert dit inzicht dat mensen die menen dat ze niet goed bezig zijn, niet de beslissing mogen nemen dat het niet meer hoeft? Ik denk het niet.” Dat is een vraag naar autoriteit en naar autonomie: wie heeft het laatste woord over het eigen leven, "over mijn leven"?
“Dit moet niet gelezen worden als een pleidooi voor zelfdoding of euthanasie, wel voor begrip voor mensen die vinden dat het niet langer hoeft, en die daarvoor geen verwijten moeten krijgen, zelfs niet onderhuids.” Acceptatie, en laat het eigen oordeel (of beter: de veroordeling) eerst maar eens thuis.

Het contrast tussen beide journalisten kan niet groter zijn.  Cobbaut zegt: Nee, hulp, behandelen. Draulans zegt: Tja, het is de menselijke natuur dat de stap uit het leven genomen kan worden, zeker ook na over- en afwegingen.

Nu kan ikzelf makkelijk zeggen, na vele honderden gesprekken in bijna 11 jaar met mensen die hun eigen levenseinde overdenken, die Cobbaut simplificeert, persifleert. En ik kan zeggen: die Draulans raakt en benoemt punten die de complexiteit aanstippen. Maar... wat denkt u zelf?